محمد نوروزی، خبرنگار بحرالعلوم نیوز
ظهر یک روز پاییزی، گذری بر بیمارستان دولتی شهر آینه ای تمام نما از درد و دادها و فریادهایی است که ریشه در روزمرگی های زندگی دارد، آنجا که دردها به جان می رسد و جسم زمین گیر شده روی تخت‌های بیمارستان نمودی روشن به خود می گیرد.
به گزارش ایرنا، اورژانس در نزدیک ترین فاصله با محوطه ورودی بیمارستان واقع شده و در مجاورت درب شیشه‌ای بزرگ اورژانس، داروخانه، پذیرش و صندوق در اتاق هایی که با پنجره های کوچک به بیرون وصل شده اند، قرار دارند، صدای داد و فریاد مردی همه توجه ها را به خود جلب می کند آنها که همراه بیمار هستند، سراسیمه به بیرون می روند تا از ماجرا باخبر شوند و بیمارانی که زیر سرم روی تخت های اورژانس دراز کشیده اند هم با نگاه هایشان دیگران را دنبال می کنند تا شاید کسی متوجه آنها شود و پاسخی به نگاه های نگران آنها بدهد.
مرد در حالی فریاد می زند و می خواهد از دریچه کوچک پنجره به سمت خانم منشی نگاه می‌کند، می گوید، هزینه این آب مقطر تا دیروز این مقدار بود و امروز سه برابر می فروشید! و البته که خوب می دانیم قیمت ها در اختیار آن خانم منشی جوانی که پشت آن پنجره نشسته نیست! ولی گویی مردمی که با تنی بیمار و روانی رنجور به بیمارستان می رسند توان حل این معادلات ساده را هم از دست می دهند که اختیار آن منشی در قیمت ها فراتر از خود همان فرد به عنوان بیمار یا همراه بیمار نیست.
در قسمت دیگری از اورژانس بیمارستان جوان ۲۲ ساله ای بیهوش از پارک به بیمارستان آورده شده پزشک همراه بیمار را صدا می زند و سوالاتی در مورد وضعیت بیمار از او می پرسد، همراه بیمار که خود را برادر مصدوم معرفی می کند در جواب تمام سوال ها با حالتی از بی تفاوتی و لبخندی نابجا و بی معنا پاسخ می دهد؛" نمی دانم".
در پاسخ به اینکه آیا برادرش سابقه بیماری دارد؟ معتاد است؟ داروی خاصی مصرف کرده؟ چند ساعت از بیهوشی او می گذرد؟ الان که بیهوش به بیمارستان منتقل شده در اطرافش اثر دارویی پیدا نکرده‌اید؟ که پاسخ تمام اینها با همان لبخند نابجا نمی دانم است، خانم دکتر مجدد می پرسد چه نسبتی با بیمار داری؟ چطور بیمار را پیدا کردی و همراه بیمار می گوید: من چند ماهی یکبار سر کوچه ای و یا جایی می بینمش و در جریان زندگی اش نیستم الان هم زنگ زدن در پارک بیهوش افتاده و ناچار او را به بیمارستان آوردم.
در سمت دیگری از اورژانس پسری نوجوان که همراهانش می گویند بر اثر سم کشاورزی مسموم شده مورد رسیدگی قرار دارد، سرفه های پی در پی زنی میانسال همچنان ادامه دارد همراهش برای دکتر توضیح می دهد که موقع نظافت با مواد شوینده شیمیایی جوهر نمک و وایتکس حالش بد شده و با تنگی نفس و سرفه های پی در پی او را به بیمارستان منتقل کرده ایم.
در گوشه ای دیگر و در بخش انتهایی مادری نگران دختر جوانش بیقرار قدم می زند و از هر پرستاری که رد می شود حال دخترش را می پرسد که آیا خطر رفع شده یا نه؟! می گوید: دخترش یک بیماری صعب الاعلاج جسمی دارد و خودخواسته داروهایی را با دُز بسیار بالا مصرف کرده در حالی که اشک حلقه زده در چشمان مادر سرازیر می شود و پهنای صورتش را دربر می گیرد، ادامه می دهد : "به خدا من در حد توانم رسیدگی می کنم و کم نمی گذارم ولی نمی دانم چرا از زندگی خسته شده است."
در سمتی دیگر بیماری سرم در دست منتظر پرستار مانده تا نوبت او برسد و سرم او را وصل کنند، پس از اینکه پرستار چند بار با عجله مقابل بیمار سرم به دست می گذرد، متصدی بخش تزریقات به پرستار یادآوری می کند که بیمار منتظر شماست و پرستار با عجله در حالی که باید به بیمار بدحال دیگری برسد می گوید، "مگر نمی بینی اوضاع راخانم فلانی را پیدا کن!"
بهداشت و درمان و مشکل کمبود نیروی انسانی
رییس شبکه بهداشت و درمان بروجرد در این خصوص با تاکید بر اینکه کمبود نیروی انسانی در مراکز درمانی و بهداشتی شهرستان وجود دارد، گفت: این کمبود در کنار سایر مشکلات مانند نبود منابع مالی کافی شرایط را سخت تر می کند، بیمارستان ها مقروض هستند، تعرفه های پزشکی معقول نیست، در شرایطی که هزینه بیمارستان تا ۱۵ برابر افزایش یافته تعرفه ها فقط ۲ برابر شده اند.
دکتر محمدرضا امانتچی افزود: در بخش پرستاری با کمبود ۶۰ نیرو مواجه هستیم و با وجود اینکه آزمون های استخدامی برگزار می شود ولی نیروهای بومی بروجردی تمایلی به شرکت ندارند به طوری که در آزمونی که برگزار شده بیشتر از ۱۰ نیروی بومی بیشتر نداشتیم در بخش پزشکان متخصص حدود ۱۰ پزشک متخصص در رشته داخلی، اطفال، پوست، مغز و اعصاب، ارتوپد، رادیولوژی، طب فیزیکی و توانبخشی و جراحی عمومی اضافه شده و در سایر تخصص های پزشکی افزایشی صورت نگرفته است.
وی با تاکید بر اینکه درآمد بیمارستان ها نسبت به هزینه آنها بسیار کم است، بیان کرد: ساختمان های بیمارستان ها در بروجرد فرسوده شده ولی در عین حال امکان ایجاد بیمارستان جدید هزینه بسیاری دارد به عنوان مثال با محاسبه اینکه هزینه هر تخت بیمارستانی 2.5 تا پنج میلیارد ریال است، هزینه ساخت یک بیمارستان ۲۵۰ تخت خوابی به بالای ۷۰۰ میلیارد ریال هم می رسد که با بودجه های موجود امکان پذیر نیست.
رییس شبکه بهداشت و درمان بروجرد در خصوص ساخت بیمارستان جدید بروجرد اضافه کرد: مجوز ساخت این بیمارستان صادر شده اما تاکنون زمین مناسب برای احداث آن فراهم نشده با در نظر گرفتن اینکه هر تخت بیمارستانی ۱۰۰ مترمربع زمین می خواهد ساخت بیمارستانی با ۵۵۰ تخت پنج و نیم هکتار زمین نیاز دارد.
امانتچی ادامه داد: در بیمارستان آیت الله بروجردی اقداماتی خوبی در سال های اخیر انجام شده تا بتوان با تجهیز و استقرار بخش ها و تجهیزات جدید بتوان بخشی از مشکلات حوزه بهداشت و درمان را جبران کرد، در بیمارستان شهید چمران بروجرد نیز دستگاه اکسیژن ساز دوم با هزینه بیش از ۱۰ میلیارد ریال وارد مدار شده که با ورود آن، دستگاه اول از رده خارج شد که در صورت مهیا نبودن دستگاه اکسیژن ساز دوم با مشکلی سخت مواجه می شدیم.
تقابل کاهش آستانه تحمل، از ناتوانی در درک متقابل تا عدم آموزش های لازم تعاملی
مشاهدات و تجربه زیستی هر کدام از ما به عنوان بیمار و یا همراه بیمار نشان می دهد که روابط بیمار و نظام درمانی معمولا دچار تنش شده و در مواقع بحرانی نیز این تنش حتی به برخورد بین کارکنان بیمارستان و همراهان بیمار می انجامد، این گونه برخوردها و تنش های نابهنجار می تواند دامنه ای از کنش ها را از خشونت کلامی کارکنان گرفته تا بی توجهی به بیماران از طرف بعضی از کارکنان و یا خشونت فیزیکی بین همراهان بیمار با کارکنان و یا انتظامات بیمارستان را در برگیرد.
بنابراین بروز این گونه کنش های نابهنجار این سوال را مطرح می کند که چرا چنین وضعیتی به وجود می آید؟
یک پژوهشگر اجتماعی در پاسخ به این سوال می گوید: واقعیت این است که در همه محیط های درمانی بروز چنین تنش هایی ناگریز است، چرا که فردی که به بیمارستان مراجعه می کند در شرایط روانی نامناسبی بخاطر وضعیت وخیم بیمار خود قرار دارد و نگران است که مبادا برای بیمارش اتفاق بدی رخ دهد بنابراین آستانه تحمل او پایین است.
پروین زمانی افزود: از سوی دیگر و در مقابل آن کادر درمان هم روزانه با چنین برخوردهایی مواجه است به حدی که درد و حتی مرگ افراد نیز برای آنها می تواند به عنوان اتفاقات روزمره یک بیمارستان عادی به نظر برسد، بنابراین شرایط وخیم افراد گرچه مسوولیت حرفه ای برای آنها ایجاد می کند که اقدامات اورژانسی لازم را انجام دهند ولی در مواجه با چنین بیمارانی از لحاظ اخلاقی خود را موظف به همدلی با بیمار یا همراهان نمی بینند، اینجاست که بیمار و همراهان که خود را تنها احساس می کنند وفکر می کند در حالت عادی کسی به انها گوش نمی دهد و باید با سروصدا شرایط بحرانی خود را به گوش کادر درمانی بیمارستان برسانند.
این جامعه شناس افزود: به خصوص در این سال ها دیده شده که بسیاری از مردم به خاطر شرایط بد اقتصادی و کاهش سطح خدمات بیمه درمانی خودشان مجبورند، حتی در بیمارستانهای دولتی هزینه های بالا درمان را متقبل شوند این فشار روانی بر بیمار و خانواده اش بیشتر شده است، این بالا رفتن سطح فشار و استرس آستانه تحمل را کاهش داده و به خصوص در افراد کم تاب کار را به تنش و درگیری در بیمارستان می کشاند.
زمانی گفت: مسئله دیگری که در نظام درمان ما وجود دارد این است که بسیاری از وظایفی که خود نظام درمان و پرسنل آن باید به دوش بکشند، به دوش خانواده و همراهان بیمار افتاده نظام درمانی و سازمان‌های بیمه ای بسیاری از وظایف خود را به دوش بیمار انداخته و همراه بیمار خود مجبور است جهت تامین دارو و تجهیزات پزشکی به داروخانه ها مراجعه کند.
وی افزود: این کار جدا از هزینه مالی فشار زیادی بر روی افراد جهت پیدا کردن دارو یا مراجعه به مطب پزشک جهت مذاکره برای انجام عمل جراحی وارد می کند به طوری که در این نظام درمانی گاه برای جابجایی بیمار و انجام مراحل درمانی بیمار این همراهان بیمار هستند که باید در کنار بیمارشان این وظیفه را انجام دهند و نه کادر درمان، نتیجه این محول کردن وظایف به دوش خانواده بیمار باعث ورود افراد غیرحرفه ای به فرایند درمان شده که نه فقط در کار درمان تداخل و مزاحمت ایجاد نموده بلکه باعث مشکل در فرایند درمان نیز می شود و گاهی بین همراهان بیمار و کادر درمان و حتی پزشک نیز تنش ایجاد می کند.
این جامعه شناس بیان کرد: در نظر داشته باشیم که در سال‌های اخیر با توجه به بالارفتن میزان نارضایتی کادر درمان از وضعیت شغلی خویش و ادعای آنها مبنی بر پایین بودن سطح دستمزدها، نوعی کم توجهی و کاهش مسوولیت پذیری حرفه ای نیز در بین این اقشار ایجاد شده که خود را در بی توجهی به بیماران هم نشان می دهد، چرا که آنها معتقدند در مقابل زحمات و محیط تنش آلودی که در بیمارستان دارند مزایای متناسبی دریافت نمی کنند.
وی یادآور شد: بنابراین در یک طرف کاهش آستانه تحمل مردم به خاطر شرایط اقتصادی و ازدیاد انواع بیماری‌ها و مشکلات جسمی ناشی از حوادث و عدم پوشش بیمه های درمانی ایجاد شده و از طرف دیگر نارضایتی کادر درمان از منزلت اقتصادی و اجتماعی خود و به تبع آن کاهش مسوولیت پذیری حرفه ای در بین بعضی از این کادر درمان موجب شده که سطح تنش در درون بیمارستانها از حد معمول فراتر رود و متاسفانه کادر بیمارستان نیز آموزش های لازم را برای مواجه مناسب با این وضعیت را دریافت نکرده اند و گاه در شرایط تنش آلود خود نیز به تنش ها دامن می‌زنند.
