مجیدرضا نوروزی، خبرنگار بحرالعلوم نیوز

استاد دانشکده حقوق و عضو کانون وکلای لرستان گفت: حمله هوایی اسراییل به خاک ایران و هدف قرار دادن فرماندهان نظامی و چهره های علمی و دانشگاهی نقض صریح قواعد بنیادین حقوق بین‌ الملل و منشور ملل متحد است.

هادی امیری زاده روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد:‌ منشور ملل متحد توسط ۱۹۳ دولت عضو این سازمان به امضا رسیده و همه کشورها باید مفاد این منشور را به عنوان یک سند حقوقی بین‌المللی رعایت کنند، اما رژیم صهیونیستی با حمله به ایران اسلامی نشان داد که این موارد را رعایت نکرده و نمی کند.

وی افزود: نقض قواعد بین‌المللی توسط اسرائیل، مبانی محکومیت بین‌المللی این اقدام، نقض حاکمیت و تمامیت ارضی ایران (ماده ۲(۴) منشور ملل متحد، حق دفاع حمله مسلحانه به خاک یک کشور عضو سازمان ملل، بدون مجوز شورای امنیت یا استناد به دفاع مشروع معتبر، تجاوز آشکار محسوب می‌شود.

این استاد دانشکده حقوق دانشگاه های لرستان بیان کرد: منشور به صراحت کشورها را از تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری منع می‌کند.

امیری زاده با اشاره به نقض ممنوعیت توسل به زور (Jus ad Bellum) تاکید کرد: حقوق بین‌ الملل تنها ۲ استثنا برای استفاده از زور مجاز می‌داند دفاع مشروع (ماده ۵۱) و ۲) اقدام جمعی تحت فصل هفتم توسط شورای امنیت که حمله اسراییل فاقد مجوز شورای امنیت بوده و ادعای دفاع مشروع آن نیز در این مورد نامشروع است، زیرا ایران حمله مستقیم و مسلحانه‌ ای از خاک خود علیه اسراییل انجام نداده بود که چنین پاسخی را توجیه کند.

عضو کانون وکلا و مشاوران قوه قضاییه لرستان ادامه داد: ترور شخصیت‌های نظامی در یک حمله هدفمند، اگر خارج از صحنه نبرد فعال (Hostilities) و در خاک کشور ثالث انجام شود، مصداق حملات تروریستی یا عملیات قتل‌های فراقضایی (Extrajudicial Killings) است که تحت قوانین بشردوستانه و حقوق بشر بین‌المللی ممنوع است.

امیری زاده یادآور شد: نقض حقوق حاکمیت هوایی پرواز بدون مجوز هواپیماهای نظامی در حریم هوایی کشور دیگر، نقض آشکار حاکمیت ملی و قوانین بین‌المللی هواپیمایی کشوری است.

وی گفت: این حمله مصداق بارز تعریف «تجاوز» در قطعنامه ۳۳۱۴ مجمع عمومی (۱۹۷۴) است که استفاده از نیروهای مسلح یک کشور علیه حاکمیت، تمامیت ارضی، یا استقلال سیاسی کشور دیگر محسوب می شود.

عضو کمیسیون حقوق عامه مرکز وکلاء قوه قضاییه بیان کرد: نقض قواعد آمره (Jus Cogens)، ممنوعیت توسل به زور (مگر در دفاع مشروع یا با مجوز شورای امنیت) و ممنوعیت جنایت تجاوز، از قواعد آمره حقوق بین‌ الملل هستند که نقض آن‌ها برای تمام جامعه بین‌المللی غیرقابل پذیرش است.

امیری زاده بیان کرد: محکومیت توسط نهادهای بین‌المللی مجمع عمومی سازمان ملل متحد می‌تواند و در واقع بهتر است گفته شود «باید» با تصویب قطعنامه‌ای، این حمله را به عنوان «تجاوز» محکوم کند و خواستار اقدام شورای امنیت شود.

عضو کانون وکلای دادگستری لرستان اضافه کرد: شورای امنیت، براساس فصل هفتم منشور، باید این اقدام را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی تشخیص و اقدامات تنبیهی (تحریم، اقدامات قهری) علیه اسراییل اتخاذ کند هرچند وتوی احتمالی آمریکا مانع عملی است.

امیری زاده تاکید کرد: دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) می‌تواند با درخواست ایران یا مجمع عمومی (نظر مشورتی)، اقدام اسراییل را غیرقانونی اعلام کند ، همچنین دیوان بین‌المللی کیفری (ICC) در صورت احراز صلاحیت، می‌تواند بررسی کند که آیا این حمله شامل جنایات جنگی (مثل حمله عمدی به غیرنظامیان یا اهداف غیرنظامی) بوده است یا خیر.

حق دفاع مشروع ایران بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد

وی با اشاره به شرایط اعمال دفاع مشروع ادامه داد: ماده ۵۱ منشور حق دفاع مشروع فردی یا جمعی را در برابر «حمله مسلحانه» (Armed Attack) به رسمیت می‌شناسد.

این استاد حقوق یادآور شد: حمله اسراییل به خاک ایران، مصداق بارز یک «حمله مسلحانه» است، این حمله مستقیم، قابل انتساب به اسراییل و دارای مقیاس و شدت کافی (هدف قرار دادن خاک و افراد در داخل کشور) است.

امیری زاده اظهار کرد: هر پاسخ نظامی ایران باید با شدت و گستره حمله اولیه اسراییل متناسب باشد و هدف باید دفع حمله و جلوگیری از حملات بعدی باشد.

عضو کمیسیون حقوق عامه مرکز وکلاء قوه قضاییه تاکید کرد: حق دفاع مشروع محدود به پاسخ نظامی مستقیم نیست، اما پاسخ نظامی رایج‌ترین شکل آن است و ایران می‌تواند اقدامات متقابل نظامی مستقیم علیه اهداف نظامی مشروع اسراییل انجام دهد و این اقدامات باید اصل تمایز (عدم حمله به غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی) و اصل تناسب در حقوق بشر دوستانه را رعایت کنند تا خود به نقض حقوق بین‌ الملل تبدیل نشوند.

امیری زاده با اشاره به اینکه اسراییل حاکمیت و تمامیت ارضی ایران و قاعده آمره منع تجاوز را نقض کرده است، گفت: جامعه بین‌ المللی موظف است این اقدام را به شدت محکوم و شورای امنیت باید بر اساس فصل هفتم، آن را تهدیدی علیه صلح تشخیص داده و اقدامات قهری علیه اسراییل اتخاذ نماید و مجمع عمومی باید با تصویب قطعنامه‌ای، این تجاوز را محکوم و اسراییل مسوول جبران خسارات وارده به ایران است.

عضو کانون وکلای دادگستری لرستان بیان کرد: ایران باید با بهره‌گیری از تمامی مکانیسم‌ های حقوقی بین‌ المللی (شورای امنیت، مجمع عمومی، دیوان بین‌المللی دادگستری، دیوان بین‌المللی کیفری) اقدام اسراییل را پیگیری و محکوم کند و همزمان، حق دفاع مشروع خویش را با رعایت دقیق قوانین بین‌المللی و به منظور دفع تجاوز و بازدارندگی، اعمال نماید.